Flamencogeschiedenis
Over het ontstaan van flamenco doen verschillende verhalen de ronde. Ik heb er een tweetal uitgekozen;
Flamencogeschiedenis, versie 1
(uitgebreide versie en chronologisch geschreven van de oudheid naar de huidige tijd)
Flamencogeschiedenis, versie 2
(minder geschiedkundig, maar meer over flamenco zelf).
In een kleine notendop het ontstaan van flamenco:
In 1492 viel Granada als laatste stad in de handen van de Christenen en waren de Arabieren officieel verdreven. Uiteraard woonden en leefden nog vele Arabieren in Spanje. Daarnaast waren er ook vele joden en zigeuners. De laatsten kwamen aan in Spanje na een trektocht van vele jaren in m.n. Zuid-Spanje.
Rond die tijd wilde de Spaanse overheid dat het land officieel helemaal Christelijk werd. Alle "niet gewenste elementen" moesten zich óf bekeren tot het Christendom of ze moesten het land verlaten. De zigeuners / nomaden mochten niet meer rondtrekken en het calé, de zigeunertaal, werd verboden en zigeuners mochten niet in steden gaan wonen. Het was het begin van een 3 eeuwen durende vervolging van m.n. zigeuners in Spanje.
Een deel van de inwoners vluchtte de bergen in rondom Granada. Dat was een samenraapsel van zigeuners, joden en arabieren. Ze leefden er gedurende vele jaren en in die tijd ontstond er ook, in deze smeltkroes van bijeen gekropen culturen, een eigen muziekstijl, die later zou uitgroeien tot de huidige flamenco. Incl. dus de arabische, joodse, zigeuner en Andalusische invloeden. In die tijd ontstond ook het woord "payo" (boer) waarmee m.n. zigeuners de mensen aanduiden die niet-zigeuner waren en niet tot de gevluchte groep behoorden. De enige andere mensen die ze decennia lang zagen en die behoorden tot de "andere groep" waren immers de boeren de hun land bewerkten in deze gebieden.
Iedereen die niet meewerkte werd gevangen genomen (behalve dus diegene die de bergen in gevlucht waren). De mannen werden van de vrouwen gescheiden en in aparte kampen geïnterneerd. Waarmee ook de link gelegd kan worden met de concentratiekampen die de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog gebruikten: de eerste concentratiekampen kwamen dus in Spanje voor! Door deze scheiding roeide men eigenlijk bijna een volk uit: als je immers de vrouwen van de mannen scheidt, is de groep na enkele tientallen jaren uitgestorven.
Halverwege de 18e eeuw kwamen er wetten ingesteld door Karel de 3e die wilde dat Spanje zich van zijn betere kant zou laten zien en stelde de gevangenen en de gevluchten voor om terug in de maatschappij te keren. Ze zouden dan een paspoort krijgen (een pas om de stadspoort mee te kunnen passeren; tot dan was hun aanwezigheid in steden verboden).
Daar waren wel enkele voorwaarden aan verbonden:
1. Ze moesten dienst doen in het Spaanse leger
2. Ze moesten in huizen gaan wonen
3. Ze moesten de Spaanse wetten respecteren
4. Ze moesten belasting gaan betalen.
5. Ze moesten Spaans (gaan) spreken
6. Ze moesten zich bekeren tot het Christendom
Een groot deel van de gevangenen en gevluchten voldeed aan dat verzoek, waardoor ze weer onderdeel werden van de maatschappij.
Dat was ook ongeveer het moment dat ze vanuit hun schuilplaatsen in de bergen hun flamencomuziek mee terug in de maatschappij brachten die vervolgens in de volgende eeuwen tot bloei kwam.
Soms zeggen mensen wel eens "Flamenco komt oorspronkelijk uit India", maar dat is niet juist. Zigeuners komen oorspronkelijk uit India en de smeltkroes van culturen in Andalucía waaruit Flamenco ontstond had niet zonder de grote zigeunerinvloed hebben kunnen ontstaan. Zonder zigeuners geen flamenco, maar ook zonder Joden, Arabieren en de lokale Andalusische Folkloristische invloeden zou er geen Flamenco geweest zijn zoals we deze tegenwoordig kennen. Dus ik denk dat de stelling "Flamenco komt uit Spanje, en in het bijzonder Andalucía" de enige juiste is. Voer voor discussie....? |