De Carnavaltango, ook genaamd « Tanguillos de Cádiz » en, door andere bronnen, « Tango de Cádiz » vertegenwoordigt de meest karakteristieke carnavalsmuziek van Cádiz (Carnaval Gaditano). Het is jaarlijks herlevende muziek die in haar melodie de cadans van andere muziek gebruikt.
Het compás (de maatsoort) van de Tanguillos de Cádiz is een vier-kwart maat (4/4). De eerste tel is “stil”, wordt niet geaccentueerd. De andere drie tellen daarentegen wél.
De telling ziet er daarom als volgt uit:
- 2 3 4 - 2 3 4
Er zijn nog andere flamencovormen die hetzelfde ritme hebben: de Tangos en de Tientos.
Dans
De Tanguillo de Cádiz wordt ook gedanst. Er zijn verschillende manieren om erop te dansen, hoewel het altijd in paren gaat, oplopend tot 4 paren die samen dansen.
In alle manieren die gedanst worden, wordt echter één “standaard” pas gebruikt en is er altijd een herhalend voetenwerk. Het is een van de meest gebruikelijke dansen in Cádiz en de laatste jaren wordt deze ook in toenemende mate gedanst.
Opbouw
In de Tanguillos of Tangos de Carnaval gebruikt men nooit hele rijen met coupletten maar coupletten met een variabel aantal regels. En die regels zijn niet steeds hetzelfde opgebouwd.
Het rijmen in de Tanguillos is opmerkelijk omdat bijvoorbeeld in een humoristische Tanguillos nieuwe – niet bestaande – woorden gebruikt worden of bestaande woorden zodanig veranderd worden dat ze wél rijmen. Ze doen o.a.:
Wisselen van lettergrepen:
«Sacate la sillati» verandert in «sacaste la sillita».
Het gebruik van “trabalenguas“ (zinnen waar men zich de tong over breekt, “struikelrijmpje”):
Pati gurripati del voyati mamelón
la babica es el zapalitrón.
Nati choti glati chaflaete del chuflón
zumba la cachumba del hilete y del botón.
Het hekelen van de buitenlandse taal / uitspraak:
«limpiamé la mesé» door «límpiame la mesa».
Het gebruik van «esdrujulos» (de klemtoon leggen op de voor-voorlaatste lettergreep):
Todas las cosas más insípidas,
que a veces son muy ridículas,
se aprenden en las películas...
Hay quien parece un catedrático
y luego resulta un rústico
completamente gaznápiro
Tanguillos (Chano Lobato, Juanito Valderrama, Rafael Riqueni)
Thema’s
Er bestaat een grote variëteit van gebruikte thema’s.
Er is sprake van sentimentele thema’s, maar ook over de problemen van de stad, het complimenteren van Cádiz, het bekritiseren van de mode, de uitvindingen en nieuwigheden, over populaire personen, belangrijke gebeurtenissen, “de vrouw”, etc.
Van Carnavaltango naar Tanguillo Flamenco
De Carnavaltango wordt gezongen door een carnavalkoor, terwijl de Tanguillo Flamenco door een flamencozanger(es) gezongen wordt.
Tussen deze twee uitvoeringen van dezelfde muziek zijn er verschillen:
Ritme: de tanguillo is veel sneller en wordt daardoor beter dansbaar
De begeleiding: de zanger wordt alleen begeleid door een flamencogitaar en palmas (handgeklap).
Het zingen: het koor zingt (uiteraard) met meerdere stemmen en de flamencozanger zingt solo.
Begeleiding
De Tanguillo Flamenco wordt door een flamencogitaar begeleid.
De carnavaltango wordt begeleid door een orkest samengesteld uit gitaren, bandurrias (kleine 12-snarige gitaar) en luit (tokkelinstrument met lange hals).
Vertolkers
De carnavaltango vertolkers zijn koren bestaande uit ongeveer 35 zangers en 10 muzikanten. In hun repertoire hebben ze o.a. een potpourri, luchtige liedjes (cuplés) en daarnaast de tangos. Ze verplaatsen zich in een koets / wagen en hebben in de groep altijd minstens 3 “stemmen”:
De tenor (of 1e stem), de bariton en de lage achtergrondstemmen.
De Tanguillo aflamencada (veranderd onder de invloed van flamenco) wordt door flamencozangers gezongen. Opvallende vertolkers van de Gaditaanse school zijn o.a. Pericón de Cádiz, Chano Lobato en Tina Pavón, naast vele anderen.