In flamenco zijn er veel uitdrukkingen en begrippen die voor een aantal mensen onbekend zijn. Hieronder doe ik een poging om een aantal van de termen te benoemen en heel kort te verklaren:
| A |
|
|
| A compás |
: |
In de maat, ritmisch juist uitgevoerde dans, zang, en/of gitaarspel. |
| Abanico |
: |
Een waaier. Daarnaast wordt ook deze benaming gebruikt voor een rasgueado aanslagtechniek binnen flamencogitaar (Flamenco Canon Begrippen). |
| Aficionao |
: |
Een liefhebber van flamenco en/of een kenner. In normaal Spaans spreekt men dan van een aficionado, maar voor flamenco valt in de benaming de tussenliggende "d" weg, conform het Andalusisch accent (Flamenco Canon Begrippen). |
| Afillá |
: |
Het rasperig stemgeluid van "El Fillo" zou het prototype van de flamencostem worden, en aan van zijn naam afgeleid danken we de term "afillá" waarmee zo’n stem beschreven wordt (Flamenco Canon Begrippen). |
| Afinación |
: |
De stemming van het instrument. |
| Afinar |
: |
Het stemmen van het instrument. |
| Aflamencado |
: |
Binnen flamenco geïntegreerd; veranderd onder invloed van flamenco (-en in flamenco, hoewel puristen het daar niet me eens zijn). |
| Aire |
: |
De stemming, het gevoel. |
| Al aire |
: |
Gitaarspelen zonder capodaster. |
| Alzapúa |
: |
Een aanslagtechniek (met de duim) in het gitaarspel (Flamenco Canon Begrippen). |
| Anular |
: |
Ringvinger |
| Apagado |
: |
Gitaarsnaren dempen / dichthouden. |
| Arpeggio |
: |
Arpeggio is een techniek waarbij de tonen van een akkoord apart gespeeld worden i.p.v. gelijktijdig (Flamenco Canon Begrippen). |
| Arranque |
: |
De start (van bijv. een spontane dans als gevolg van een zanger die je raakt). |
| Arte |
: |
Binnen flamenco wordt daarmee aangeduid dat hij "het" heeft, het flamencogevoel kan overbengen. |
| Naar boven |
|
|
| B |
|
|
| Bailaor |
: |
Flamencodanser: bailador is een danser. In het Andalusisch valt de "d" in dit woord weg en door de connectie tussen flamenco en Andalusië is het de exclusieve benaming geworden van een flamencodanser (Flamenco Canon Begrippen). |
| Bailaora |
: |
Flamencodanseres (Flamenco Canon Begrippen). |
| Bailarín |
: |
Een klassieke danser. |
| Bailarína |
: |
Een klassieke danseres. |
| Baile |
: |
Dans (Flamenco Canon Begrippen). |
| Barniz |
: |
Lakken (van een gitaar met bijv. goma laca) |
| Barrio |
: |
(stads-)wijk. |
| Bastón |
: |
Wandelstok waar binnen flamenco mee gedanst wordt (Flamenco Canon Begrippen). |
| Bata de cola |
: |
Sleepjurk (Flamenco Canon Begrippen). |
| Boca |
: |
Klankgat van de gitaar. |
| Bota |
: |
Mannen danslaars / -schoen. |
| Bota |
: |
Mannen danslaars / -schoen. |
| Braceo |
: |
Armbeweging in de dans. |
| Brazos |
: |
Armen. |
| Naar boven |
|
|
| C |
|
|
| Cabeza |
: |
Hoofd; in flamenco, de kop van de gitaar. |
| Cadensia |
: |
Cadans. |
| Café cantante |
: |
Een flamencocafé, populair in de 19e eeuw. |
| Caí |
: |
Andalusisch Cádiz. |
| Caja |
: |
De klankkast van de gitaar. |
| Cajón |
: |
Houten kist, percussie-instrument; tegenwoordig veelvuldig binnen flamenco gebruikt (Flamenco Canon Begrippen). |
| Calé (Caló) |
: |
Zigeunertaal gesproken door de Spaanse zigeuners (Flamenco Canon Begrippen). |
| Campanas |
: |
Deel van de Zapateado (dans). |
| Caña |
: |
Gespleten bamboestok die als percussie-instrument gebruikt wordt. |
| Canción |
: |
Lied |
| Cantaor |
: |
Flamencozanger; cantador is een zanger. In het Andalusisch valt de "d" in dit woord weg en door de connectie tussen flamenco en Andalusië is het de exclusieve benaming geworden van een flamencozanger (Flamenco Canon Begrippen). |
| Cantaora |
: |
Flamencozangeres (Flamenco Canon Begrippen). |
| Cante |
: |
Flamencozang. Canto is de meer algemene zang, en cante wordt exclusief gebruikt voor flamenco (Flamenco Canon Begrippen). |
| Cante Campero |
: |
Zang van het platteland. |
| Cante Chico |
: |
Lichte, vrolijke zang. |
| Cante de Levante |
: |
.Het betreft flamencozang m.n. afkomstig uit de Levante Andaluza (Jaén, Málage, Almería en Granada) en daarnaast de mijnenstreek van Murcia. Het is een verzamelnaam van een aantal stijlen die langzaam-, serieus- ("donker van toon") en vnl. vrij in compás zijn. |
| Cante Festero |
: |
Feestzang. |
| Cante Grande |
: |
Zware zang, diepgaand. |
| Cante Intermedio |
: |
Tussen de zware- en de lichte zang in. |
| Cante Jondo (Hondo) |
: |
Zware zang, diepgaand. |
| Cante Libre |
: |
Zang zonder vast gelijkmatig ritme. |
| Cante Minero |
: |
Zang van de mijnarbeiders (m.n. in Murcia). |
| Cante p'alante |
: |
Solozang (Flamenco Canon Begrippen). |
| Cante p'atras |
: |
Zang als dansbegeleiding (Flamenco Canon Begrippen). |
| Carretilla |
: |
Roffelaanslag met de vier vingers van de rechterhand op castagnetten (van een roffel die met een slag van links afgemaakt wordt; 5 slagen dus). |
| Castañulas |
: |
Castagnetten (Flamenco Canon Begrippen). |
| Castellana |
: |
Deel van de Alegría dans (ná de silencio, vóór de escobilla). |
| Cejilla |
: |
Capo of Capodastro of Capodaster (Flamenco Canon Begrippen). |
| Chaleco |
: |
Gilet. |
| Cierre |
: |
Sluiting (Flamenco Canon Begrippen). |
| Coletilla |
: |
Kort refrein, een kort stukje "erachteraan", korte toevoeging. |
| Compás |
: |
Ritme (Flamenco Canon Begrippen). |
| Concurso |
: |
Wedstrijd, concours. |
| Corazón |
: |
Hart. Middelvinger. |
| Contratiempo (Contra) |
: |
Tégen het ritme in (Flamenco Canon Begrippen). |
| Copla |
: |
Couplet van een lied. Ook; de verschillende delen van Sevillanas en Fandangos. Ook: benaming van populaire spaanse levensliedjes (Flamenco Canon Begrippen). |
| Cuadro Flamenco |
: |
Flamencogroep (Flamenco Canon Begrippen). |
| Naar boven |
|
|
| D |
|
|
| Danza |
: |
Klassieke- of moderne dans. |
| Dedo |
: |
Vinger. |
| Desafinado |
: |
Ontstemd. |
| Desplante |
: |
Verlengde llamada (Flamenco Canon Begrippen). |
| Naar boven |
: |
|
| E |
|
|
| Entrada |
: |
Voor een zanger is dat het "inzingen", voor een gitarist is het een introducerende falseta en voor de danser het oplopen en het begin van zijn/haar dans (Flamenco Canon Begrippen). |
| Escobilla |
: |
In de dans is een escobilla een ritmisch voetenwerkdeel waarin vaak een versnelling zit aan het einde (Flamenco Canon Begrippen). |
| Estilo |
: |
Stijl. |
| Estribillo |
: |
Refrein (Flamenco Canon Begrippen). |
| Naar boven |
: |
|
| F |
|
|
| Falda |
: |
(Dans)rok. |
| Falseta |
: |
Melodisch stuk binnen flamenco gespeeld op de gitaar (Flamenco Canon Begrippen). |
| Flamencología |
: |
Wetenschap van flamenco. |
| Flamencólogo |
: |
Flamencowetenschapper / -onderzoeker. |
| Fuera de compás |
: |
Uit het ritme. |
| Naar boven |
|
|
| G |
: |
|
| Gitano |
: |
Zigeuner. |
| Glisando |
: |
Het glijdend verbinden van gespeelde tonen. |
| Golpe |
: |
Een klap of slag. Binnen de dans is het de bedoeling dat je dan de grond raakt met de hele voet. Binnen het gitaarspel wordt er een accent mee aangeduid. Binnen het castañuelas bespelen is het het moment dat de castañuelas tegen elkaar gespeeld worden (Flamenco Canon Begrippen). |
| Golpeador |
: |
Beschermlaag op de bovenzijde van de gitaar geplakt, om/onder de boca, om deze te beschermen als de gitarist erop slaat / tikt. |
| Goma laca |
: |
Schellak die gebruikt wordt om een flamencogitaar te lakken. |
| Guitarra |
: |
Gitaar. |
| Guitarra blanca |
: |
Gitaar gemaakt van Cipressenhout. |
| Guitarra negra |
: |
Gitaar gemaakt van Palissanderhout. |
| Guitarista |
: |
Gitarist. |
| Naar boven |
|
|
| H |
|
|
| Hembra |
: |
Benaming van de castagnet die je aan je rechterhand draagt; die een iets hogere toon heeft dan de linkercastagnet (Flamenco Canon Begrippen). |
| Hondo |
: |
Is gelijk aan het woord "jondo": diep, puur. |
| Naar boven |
|
|
| I |
|
|
| Índice |
: |
Wijsvinger |
| Naar boven |
|
|
| J |
|
|
| Jaleos |
: |
Aanmoedigings- enthousiasmerende kreten tijdens een voorstelling / uitvoering / optreden. Ook een aparte palo. |
| Jondo |
: |
Is gelijk aan "hondo": diep, puur. |
| Juerga |
: |
Dat is een spontane / toevallige bijeenkomst waarbij er flamenco gezongen en gedanst wordt (Flamenco Canon Begrippen). |
| Naar boven |
|
|
| K |
|
|
| |
|
|
| Naar boven |
|
|
| L |
|
|
| Lento |
: |
Rustig, langzaam. |
| Letra |
: |
Tekst (van een lied); versen en gedichten. Ook wordt dit gebruikt om een deel van een dans aan te duiden waarbij er vooral marcajes (markeerpassen) gedanst worden op de zang; de zanger zingt dan "de letra" (Flamenco Canon Begrippen). |
| Libre |
: |
Vrij, zonder vast ritme. |
| Llamada |
: |
Een "(op)roep".
Het is een danssignaal waarmee de danser(es) waarschuwt dat er een verandering van ritme of de overgang naar een volgend deel van de dans aankomt (Flamenco Canon Begrippen). |
| Naar boven |
|
|
| M |
|
|
| Macho |
: |
Benaming van de castagnet die je aan je linkerhand draagt; die een iets lagere toon heeft dan de rechtercastagnet (Flamenco Canon Begrippen). |
| Mano |
: |
Hand. |
| Mantón |
: |
Vierkante grote omslagdoek waarmee gedanst (kan) word(t)(en) (Flamenco Canon Begrippen). |
| Marcaje |
: |
Markeerpas in de dans. Pas waarin geen luidruchtig voetenwerk voor komt (Flamenco Canon Begrippen). |
| Meñique |
: |
Pink. |
| Metrónomo |
: |
Metronoom. |
| Misa Flamenca |
: |
Flamenco kerkdienst / -mis (Flamenco Canon Begrippen). |
| Música |
: |
Muziek. |
| |
|
|
| Naar boven |
|
|
| N |
|
|
| |
|
|
| Naar boven |
|
|
| O |
|
|
| |
|
|
| Naar boven |
|
|
| P |
|
|
| Palillos |
: |
Castañuelas of castagnetten (Flamenco Canon Begrippen). |
| Palmas |
: |
Handpalmen, ritmisch handklappen (Flamenco Canon Begrippen). |
| Palmas sordas |
: |
Doffe / zachte handklap. |
| Palmas claras |
: |
Harde / schelle handklap. |
| Palmero |
: |
De begeleidende klapper. |
| Palo |
: |
De flamencostijl (Flamenco Canon Begrippen). |
| Palo seco |
: |
Een stijl waarbij er gezongen wordt zonder begeleiding van een gitaar (Flamenco Canon Begrippen). |
| Paso |
: |
Een danspassencombinatie. |
| Payo |
: |
Een niet-zigeuner. |
| Peña flamenca |
: |
Soort van "flamencoclub".
Hier komen liefhebbers bijeen om m.n. naar flamencozang te luisteren, live of opgenomen, en om de bijzonderheden, de stijl en de geschiedenis te bespreken onder genot van spijs en drank (Flamenco Canon Begrippen). |
| Picado |
: |
Gitaaraanslagtechniek (Flamenco Canon Begrippen). |
| Planta |
: |
Bal van de voet (Flamenco Canon Begrippen). |
| Pulgar |
: |
Duim. |
| Punta |
: |
Punt van de voet / schoen (Flamenco Canon Begrippen). |
| Punteado |
: |
Gitaaraanslag (of liever "pluk"-)techniek. |
| Puro |
: |
Puur, echt, onvervalst. |
| Naar boven |
|
|
| Q |
|
|
| Quejío |
: |
Zang, bestaand uit langgerekte "ay" 's, vaak aan het begin van een palo. |
| Quiebro |
: |
Verbuiging; zowel tijdens de dans met het bovenlichaam, als met bijv. de stem tijdens de zang. |
| Naar boven |
|
|
| R |
|
|
| Rasgueado |
: |
Gitaaraanslagtechniek (Flamenco Canon Begrippen). |
| Redoble |
: |
Een klein, kort snel voetenwerk, meestal van 4 of 5 "voettikken" (Flamenco Canon Begrippen). |
| Remate |
: |
Passage in de muziek die dient als rustpunt of als afsluiting (Flamenco Canon Begrippen). |
| Respuesta |
: |
Een "reactie", vaak d.m.v. een voetenwerkje, op zang door een danser (Flamenco Canon Begrippen). |
| Ritmo |
: |
Ritme |
| Rumbero |
: |
Een zanger of gitarist die alleen maar Rumba's speelt / zingt. |
| Naar boven |
|
|
| S |
|
|
| Salida |
: |
Binnen flamenco wordt de term salida zowel voor het opkomen gebruikt als bij de afsluitende llamada en het aflopen (Flamenco Canon Begrippen). |
| Silencio |
: |
Een deel waarin de de gitaar een harmonisch - herkenbaar - stuk speelt en de danseres juist géén voetenwerk doet, maar marcajes of door de ruimte beweegt (Flamenco Canon Begrippen). |
| Naar boven |
|
|
| T |
|
|
| Tablao |
: |
Houten podium, bühne, houten dansvloer (Flamenco Canon Begrippen). |
| Tablao Flamenco |
: |
Een gelegenheid / bar-restaurant waar live-flamencovoorstellingen te zien zijn (Flamenco Canon Begrippen). |
| Tacón |
: |
Hak van de schoen. Ook het verbindingstuk tussen de hals en de klankkast van de gitaar. |
| Taconeo |
: |
Voetenwerk tijdens dans. |
| Tapa |
: |
Bovenblad van een gitaar. |
| Tocaor |
: |
Flamencogitarist (Flamenco Canon Begrippen). |
| Toque |
: |
Gitaarspelen. |
| Trajes de baile |
: |
Danskleding. |
| Tremolo |
: |
Gitaaraanslagtechniek (Flamenco Canon Begrippen). |
| Naar boven |
|
|
| U |
|
|
| |
|
|
| Naar boven |
|
|
| V |
|
|
| Voz |
: |
Stem. |
| Naar boven |
: |
|
| W |
: |
|
| |
: |
|
| Naar boven |
: |
|
| X |
: |
|
| |
: |
|
| Naar boven |
: |
|
| Y |
: |
|
| |
: |
|
| Naar boven |
: |
|
| Z |
: |
|
| Zarzuela |
: |
Een soort van flamenco-opera. |
| Naar boven |
: |
|
