Flamenco jaaroverzicht
2012

Afgelopen jaar hebben de volgende gebeurtenissen plaatsgevonden.

Nu de crisis bepaald nog niet afgelopen is, tekende het jaar zich wederom af in relatieve soberheid.
Het afgelopen jaar drong de realiteit pas echt door; als er geen subsidies gegeven worden moeten de artiesten creatiever worden en verder reizen om de flamencohonger aldaar te stillen en op die manier in hun levensonderhoud voorzien. In Spanje staat er immers een fikse financiële tegenwind.

De belangrijkste gebeurtenis afgelopen jaar was de tweejaarlijkse Bienal de Flamenco de Sevilla.
Maar om bij het begin te beginnen: het flamencojaar werd traditioneel geopend door alweer de 22e editie van het flamencofestival in Zuid-Frankrijk: in Nîmes om precies te zijn. Er werd een goed programma gebracht waarin artiesten als Niño Josele en Rocío Molina optraden.
Het 20e Madrileense Bankia Flamencofestival bracht grote namen, zoals Estrella Morente, Manolete, Macanita, José Mercé, en Arcángel en het populaire Festival in Jerez de la Frontera bracht een zeer divers programma met wat voor ieders wil. Van het Ballet Flamenco de Andalucía via Israel Galván en Pastora Galván tot María Pagés en Sara Baras die een voorstelling gecreëerd had ter ere van het 200-jarig bestaan van de Spaanse Grondwet, ook wel “La Pepa” genoemd.
In juni, binnen de voorstellingenreeks onder de noemer “Suma Flamenca”, werd een eerbetoon gebracht aan Blanca del Rey en waren er voorstellingen te zien van Tomatito, Carmen Linares en Fuensanta la Moneta. Eind juni vond het flamencofestival in Albuquerque plaats dat wederom bevestigde een excellent festival te zijn.

Blanca del Rey

In de zomermaanden gingen sommige traditionele flamencofestivals niet door terwijl anderen net het hoofd boven water konden houden. Het festival Potaje Gitano de Utrera eerde in haar 54e editie de eerder overleden gitarist Moraíto Chico. Het festival ”Reunión de Cante Jondo de La Puebla de Cazalla” bracht een mooi programma met aan het hoofd daarvan Manuela Carrasco en in de Caracolá de Lebrija kwam een topbezetting op de planken met een (kort) optreden van Farruquito, José Mercé en José Valencia. In juli was er wederom de reeks van voorstellingen in het kader van het festival “Los Veranos del Corral” en zij brachten dit jaar Javier Latorre, Manuel Liñán, Antonio Canales en vele anderen op de planken.

Het Festival Cante de las Minas in La Unión verzamelde in augustus optredens van Sara Baras, José Mercé, Dorantes, Tomatito, Marina Heredia en Arcángel.
De 17e editie van de Bienal de Flamenco de Sevilla opende in september de voorstellingenreeks met een memorabele show “Raíces de Ébano” van Manuela Carrasco met daarin El Pele die menigeen kippenvel bezorgde met zijn Soleá. Dat leverde hem overigens ook een “Giraldillo” (onderscheiding van de Bienal) voor het meest magische moment van de Bienal op.

Er waren meer herdenkingswaardige momenten en optredens; de herdenking van de twintigste sterfdag van Camarón de la Isla en ook de Fiesta de la Bulería in Jerez de la Frontera.
Na een paar jaar van afwezigheid werd dit jaar weer het Flamenco Festival Pa’tós in Madrid gehouden. Daarin traden o.a. Arcangel en Marco Flores op.
In november waren er de festivals van Moskou en Dublin.

Het jaar was bijzonder succesvol voor de cantaora “Argentina” die drie opeenvolgende dagen optrad in Madrid in het theater “Lara” met een voorstelling gebaseerd op haar laatste CD “Viaje por el cante”. Ze tourde overigens met dezelfde voorstelling door heel Spanje. Catalunya Arte Flamenco, een belangrijk Catalaans Flamenco Festival, programmeerde o.a. Tomatito, Argentina, El Cabrero en Estrella Morente.

In memoriam:

Drie belangrijke verliezen werden er afgelopen jaar geleden in relatie tot flamenco: het overlijden van de gitarist Enrique de Melchor, de zanger Martín Revuelo uit Sevilla en de schrijver / onderzoeker José Blas Vega.

Aan de andere kant keerde Sara Baras na een lange afwezigheid van 2 jaar i.v.m. haar zwangerschap en bevalling, weer terug op het podium. Net als Eva Yerbabuena, die met dezelfde reden aan het einde van 2012 weer begon op te treden.

Sara Baras en Eva La Yerbabuena bevallen

Onderscheidingen:

In Madrid ontving de cantaor Pansequito de onderscheiding “Puerta de Alcalá” op grond van zijn 50-jarige carrière.
De Cátedra de Flamencología de Jerez onderscheidde met haar jaarlijkse prijzen de zangers Manuel Agujetas en José de la Tomasa, de danseres Sara Baras en de gitarist Antonio Higuero.
En eind december 2012 werd Israel Galván nog op de valreep onderscheiden met de Gouden Medaille van Verdienste.

Zang:

De platenindustrie is nog niet dood in Spanje. Echter het begrip “eigen productie” zie je vaak terug, maar de grote maatschappijen zijn veelal wel nog steeds nodig voor de distributie en promotionele activiteiten, nodig om het album bekend te maken. Sommigen zoeken hun heil bij buitenlandse platenmaatschappijen. De albums die in ieder geval nog een kleine winst maken zijn de CD’s van artiesten van de gevestigde orde en het opnieuw uitgeven van ouder, succesvol gebleken, materiaal.

Het belangrijkste album van het jaar was zonder twijfel “Artesano” van de vlaggendrager van de huidige generatie flamencos: Miguel Poveda. Daarnaast was het goed om weer na vele jaren geen nieuw album uitgebracht te hebben een nieuwe CD van Estrella Morente te verwelkomen.
Ook was het goed te zien dat Jerez weer van zich liet horen met albums van Vicente Soto en José Mercé. Duquende bracht onder productie van Pepe de Lucía een nieuw album uit.
Ook de jeugd liet van zich horen met als meest bekende uitgaven de albums van Jesús Méndez, Toñi Fernández, Sebastián Cruz en Rocío Márquez.
Daarnaast zijn o.a. albums van Guadiana, José Valencia en Argentina in 2012 verschenen.

Gitaar:

Aan Paco de Lucía werd een Grammy toegekend (die hij overigens niet ging ophalen…) en de nieuwe albums van Tomatito en Vicente Amigo zullen naar verwachting in 2013 verschijnen.
In de gitaarwereld zijn er drie debutanten die echt genoemd moeten worden:
Dani de Morón, die nu eindelijk een soloalbum “Cambio de Sentido” uitgaf, Paquete, de oudere meester die een opname van een optreden in het tablao “Casa Patas” uitgaf; “Mr. Pakett” en de nieuweling Amós Lora (12 jaar) die zijn debuutalbum “Cerro Negro” uitbracht.
Ook de meer gevestigde namen lieten van zich horen, zoals Niño Josele, Jesús de Rosario en Pedro Sierra.

DVD´s:

De lesDVD’s en de uitgaven waarop palos verschijnen zijn de meest uitgebrachte DVD’s dit jaar. Hoewel er ook volledige optredens op DVD gezet werden zoals wellicht de belangrijkste van dit jaar “Real” van Miguel Poveda waarin eveneens achter de schermen gefilmd werd.
Wat betreft de lesDVD’s waren het m.n. David Leiva en Paco Serrano, met zijn “Manual de Guitarra”, die genoemd moeten worden.
Voor de échte liefhebbers verscheen er dit jaar de documentaire “La Sombra de las Cuerdas” over de gitarist waarvan Paco de Lucía ooit zei dat hij de beste was: “Niño Miguel” en een concert dat hij in 2011 in Sevilla gaf, samen met de DVD “Huelva Flamenca” waarin hij, maar ook bijvoorbeeld onze eigen Nederlandse Jasper Lockefeer, verscheen.

Boeken:

In de boekenwereld zijn de klappen minder hard gevallen. Het is natuurlijk ook veel moeilijker om een boek illegaal te downloaden of kopieren, anderzijds lezen mensen wel steeds minder.
Er kwam een beperkt aantal boeken uit die wel de aandacht verdienen. Zo was er “Boquerón de la Isla”, over Camarón. Er was het eerbetoon, vergezeld van een CD, “Repompa de Málaga” en het waarschijnlijk belangrijkste en in ieder geval meest succesvolle boek dat in het begin van 2012 verscheen: “Rancapino, Ronco de Andar Descalzo”, waarin veel partituren opgenomen werden.

Dit was in het kort het flamencojaar 2012.

Lees de flamenco jaaroverzichten van andere jaren!