Flamenconieuws - Flamenco jaaroverzicht 2015

1 januari 2016:

(heb even geduld: de pagina laadt langzamer, er staan een paar youtubevideo's op)

Daar waar we vorig jaar konden melden dat de (ook flamenco-)wereld langzaamaan opkrabbelt uit de financiële crisis, gaat het toch altijd langzamer dan we zouden willen en hopen. Maar artiesten zijn, gedwongen door deze omstandigheden, steeds inventiever om te komen tot het creëren en realiseren van voorstellingen en de uitgifte van albums.

Crowdfunding-projecten zijn tegenwoordig meer regel dan uitzondering om zaken voor elkaar te krijgen en dus kunnen we ook niet meer spreken van ”ontwikkelingen” of “trends” maar van een structurele en geaccepteerde wijze van fondsen verzamelen om zaken financieel van de grond te krijgen.
Ook de grote festivals hebben inmiddels leren dealen met de nieuwe financiële realiteit en vechten voor- én realiseren hun programmering. Het is een survival of the fittest, en de fittest betekent dus niet "de sterkste" maar degene die zich het beste aanpast aan de nieuwe situatie.

Afgelopen jaar was het voor Nederland de Flamencobiënnale die belangrijk was om flamencoartiesten “van dichtbij” te kunnen zien optreden. Ik zal niet teveel woorden vuil maken aan de programmering. Laten we het erop houden dat ik van mening ben dat ongeveer 1/3e van de totale programmering het stempel “flamenco” kon krijgen en de rest dus niet. Als je geïnteresseerd bent over hoe ik daar verder over denk verwijs ik je naar mijn eerdere bericht daarover een jaar geleden.
Wat ik nog steeds jammer vind is dat er geen samenwerking plaatsvindt in het Nederlandstalige gebied: we zijn zo’n klein plekje op aarde, dat niets ons in de weg staat om met Vlaanderen (bijv. Brugge, Gent of Antwerpen) en Brussel samen te werken, om op die manier (net als het Europees Kampioenschap voetbal een aantal jaren geleden) meer budget te kunnen verwerven en gebruiken voor goede – en échte – flamencovoorstellingen. Of is dit een ego-ding? Waarschijnlijk wel. Ik moet er ook altijd om grinniken als ik de directrice voor de voorstelling een praatje hoor houden waar niemand op zit te wachten; is een beetje als in de Andalusische festivals in de kleine dorpen, waar de voorzitter van de peña ook steeds denkt dat hij een praatje moet houden. Niemand kijkt, niemand luistert, en hij gáát maar door..

De afstanden zijn onbeduidend in dit deel van de wereld. Als je niet bereid bent om ruim een uur te reizen naar een flamencovoorstelling ben je je geen liefhebber, maar een verwend nest. Kun je beter thuis blijven en op Youtube kijken, hoef je helemaal je stoel niet uit te komen. Dus kom op organisatie, maak het verspreidingsgebied wat groter, creëer een grotere kans op meer budget en erken dat de wereld groter is dan de Randstad. Ik zie jullie wel een handgebaar maken naar andere plekken (Eindhoven / Groningen), maar dat moet met meer overtuiging en beter kunnen.

Ik kan het niet negeren en je kunt het maar beter gehad hebben, dat slechte nieuws:
We sloten het jaar af met het overlijden van het grootste nog levende boegbeeld van de traditionele zigeunerzang: Manuel Agujetas. Hij overleed na een kort ziektebed in het Jerezaanse ziekenhuis aan kanker en werd tweede kerstdag begraven.
Afgelopen jaar verloren we meer bekende gezichten uit de flamencowereld.
Zo verloren we Curro de Utrera en Canela de Son Roque eind juni en begin augustus. Bij de dansers was Paco Romero de bekendste naam onder de overlijdensberichten die we zagen. Hij gaf de laatste jaren les in Madrid in Amor de Díos.

Daarnaast waren er ook andere, niet artiesten, flamencomensen die overleden. Zo ontviel ons in januari van afgelopen jaar Paco Lira: de oud-eigenaar van de beroemde flamenco-uitspanning La Carbonería, en eerste opvang voor heel wat artiesten die in Sevilla aankwamen om er lessen te gaan nemen. En ook vanuit Duitsland een onverwacht bericht: Oliver Farke, de oprichter/eigenaar van het Duitse flamencotijdschrift “!Anda!”, overleed in januari. Als eerbetoon zal o.a. tijdens het komende Festival de Jerez een voorstelling aan hem gewijd worden.
Daarnaast raakten we nog een rij aan minder bekende flamencos kwijt. Als dansers Pepito Vargas en Loli Flores en onder de zangers Aguilar de Jerez en Antonio el Pichichi.
Verder overleed ook Manuel Molina van het legendarische duo “Lole y Manuel”.
Voor Nederland noteerden we ook een verlies: de flamencodanser / -docent Basilio Múñoz Mora overleed.
Laat ze allen in rusten in vrede en we gaan ze ooit weer zien op een ander niveau, daar ben ik van overtuigd.

Gelukkig hebben we ook goed nieuws te melden. Als we terugkijken dan zien we een aantal artiesten die hun debuutalbum op de markt konden brengen, zoals:
Zangers: Pepe Carmona (la vida llega), Alba Guerrero (Seda y esparto), Alfredo Tejada (Directo), Soleá Morente (Tendrá que haber un camino), José Canela (romance con el cante), Virginia Gámez (Soñé) en Sarayma (Entre tus brazos);
Pianist: Daniel García Diego (Alba);
Gitarist: Alfredo Lagos (Punto de fuga) en Joselito Acedo (Andando);

Maar ook oudgedienden brachten afgelopen jaar een nieuw álbum uit, zoals:
Zangers: Esther Merino (Mil y una razones), Los Mijitas (Stirpe. De pare a hijos), Laura Vital (Tejiendo lunas), Arcángel (Tablao), Parrita (Copla Flamenca), Segundo Falcón (Entre el labio en el beso), Niño de la Chata (Parando el tiempo), Antonio Campos (Escribiendo en el Alfar), Enrique el Extremeño (Chorrito bajo), Miguel Poveda (“Sonetos y poemas para la libertad”) en David Palomar (Denominación de origen);

Gitaristen: Paquete & Naike Ponce (Con nombre de mujer), Antonio Reyes & Diego del Morao, Michele Iaccarino (Definitivamente), Juani de la Isla (Libertad en mis manos), Juan Carlos Romero (Paseo de los Ciprese), Paco Cruzado (“La Nueva Escuela Bolera”), Rycardo Moreno (Varekai) en Dani de Morón (El sonido de mi libertad);
Pianist: Dorantes (Paseo a dos),

Ook in Nederland kwam er ‘n nieuw album uit: de Pablo Martínez Flamenco-Jazz band (De madrugada).

Er waren ook 2 “nieuwe” albums van artiesten die al overleden zijn, zoals een heruitgave van de eerste 5 albums van Enrique Morente en een echt nieuw album dat posthuum uitkwam van El Torta (Solidaridad).

Leuk voor gitaristen en andere flamencoliefhebbers die het Spaans niet machtig zijn: een Engelstalige uitgave van het nieuwe boek (vól met interviews met flamencogitaristen): “Contra las querdas”.

Verder kan ik nog melden dat:
- De Nederlandse Biennale een paar mooie voorstellingen had (Belén Maya, Marina Heredia, Pele - Farruquito);
- De Japanse deelnemers aan de flamencowedstrijd Cante de las Minas dit eerste jaar de halve finales niet overleefden;
- María José Pérez de Lámpara Minera heeft gewonnen, de desplante naar Alba Heredia ging en de Filón aan de saxofonist Gautama del Campo toegekend werd;
- De Zambomba officieel Andalusisch cultureel erfgoed is geworden;
- Manuel Agujetas en Fernando Terremoto hun standbeeld kregen in Jerez.

Tja, er zijn ook nog feitjes te melden die wel serieus zijn, maar nergens anders bij lijken te horen, zoals

San Roque een flamencobienal gaat organiseren als eerbetoon aan de overleden Canela de San Roque;
Het geboortehuis van Camarón gerenoveerd is en waarschijnlijk nu in januari geopend voor bezoekers zal worden;
Het album “Entre 20 aguas”, waarin een heleboel artiesten een eigen versie spelen van “Entre dos aguas” een Latin Grammy Award gewonnen heeft als beste flamencoalbum;
Het Fiesta de la Bulería in Jerez in plaats van één dag, nu drie dagen gaat duren;
De flamencogitarist Rafael Riqueni alsnog in het gevang gegooid werd voor een vechtpartij waar hij in 2010 bij betrokken raakte;
De flamencobouwer / winkel Hermanos Conde in Madrid haar deuren gesloten heeft;
Afgelopen jaar Los del Río hun 50 jarig artiestenjubileum gevierd hebben;
De flamenco gitaarleswebsite van Detmar Breuker online ging;
Vida Peral haar 40-jarig dansjubileum vierde met een voorstelling;
Luan Zegers als eerste buitenlandse aan het Barcelonees conservatorium afstudeerde als flamencozangeres;
Dat de Nederlanders Gino & Jiri Taihuttu tijdens het flamencofestival in Ibiza hebben opgetreden;
De flamencogitarist Felipe Maya zijn gitaar aan de wilgen gehangen heeft;

Triviaal nieuws zijn berichten die eigenlijk onbelangrijk zijn maar toch wel leuk om te lezen / weten, althans voor een deel van de lezers, zoals

Er werd afgelopen jaar door flamencozigeuners gezongen en gedanst tijdens een audiëntie voor de Paus;
Afgelopen jaar een paar open lucht flamencovoorstellingen in Andalucía gecancelled werden i.v.m. regen (!)
De Fundación Cristina Heeren gaat verhuizen (binnen Sevilla);
Madonna een flamencodanseres mee op tournee nam;
Het beroemde flamencofestival de “Gazpacho Andaluz” dit jaar gehouden werd zónder een bar…;
In Columbia iemand gearresteerd werd die zich al lange tijd uitgaf voor de nummer één flamencoartiest in Spanje en diverse mensen oplichtte;
Dat Jasper Lockefeer als flamencogitarist / -docent een grote hoofdprijs gewonnen heeft in de Spaanse ONCE loterij, maar gelukkig wel gewoon les blijft geven…;
Farruquito er een tweeling bij kreeg: Manuela en Triana;
Marina Garcia via een met een mobiel opgenomen filmpje waarin ze op straat flamenco zong, “viral” ging en vervolgens als flamencozangeres kon gaan optreden…;
Er gepoogd wordt om bij Iberia tijdens de landing op Andalusische vliegvelden flamencomuziek te laten afspelen;
Het tijdschrift Mundo Flamenco haar jaarlijks aantal edities teruggebracht van 6 naar 4 (dikkere) edities;

Oud nieuws; hoe ging 2015 voor de site zelf?
Ik hoop dat je van cijfertjes houdt... zo niet: kijk dan niet verder.

Gastcolumnisten:
Ook dit jaar mocht ik weer rekenen op de bereidwillige medewerking van de gevraagde gastcolumnisten om iets voor de site te schrijven: erg leuk dat ze daar tijd voor wilden maken en zeker nu ik hen alleen een kleine tegemoetkoming voor hun bestede tijd kan geven in de vorm van een CD / DVD of boek.
Dus mijn grote dank gaat uit naar de gastcolumnisten die dit jaar daartoe bereid waren; Eva Luca Pouwer, Detmar Breuker, Jasper Lockefeer, Erik Verhoef; Iris Victoria Dekker; Tamar Porcelijn; Philip Adie en María Penders. En natuurlijk onze vaste columniste, Jacky Westerhof, die zelfs 8 columns in de loop van het jaar schreef. Hartelijk bedankt allen.

Bezoekersaantallen:
Ik heb nog steeds niks te verbergen en ben niet commercieel bezig, dus kan ik ook volledig transparant zijn wat mijn bezoekersaantallen betreft en waar mijn missers liggen. Google analytics geeft mij dagelijks de bezoekcijfers en die zijn per maand als volgt geweest het afgelopen jaar.

Door de bezoeken in de maand november moet ik het jaartotaal wat naar beneden bijstellen. De “harde” cijfers die er liggen zijn té rooskleurig. Ik kreeg op 28 november opeens een hoog aantal bezoeken te verwerken: 626 stuks. Halverwege de tweede dag (29 november) heb ik ingegrepen (er waren toen inmiddels 197 bezoeken geweest); aangezien ik via Analytics kon zien waar het massale verkeer vandaan kwam, heb ik die ingang geblokkeerd voor bezoek, althans ze telden niet meer mee. Ik heb het aantal bezoeken en de bezochte pagina’s dan ook met 650 verminderd en het aantal bezoekers met 450 (op die twee dagen was het gemiddeld aantal bezochte pagina’s 1,45 per bezoek) om weer in beetje in het normale patroon van de dagen eromheen te komen. Dus daarmee komt het totaal aantal bezoeken dan op 37.780 en het totaal aantal bezochte pagina’s 81.004.
Na aanpassing kan ik dan over het hele jaar 2015 het volgende zeggen:
De site werd 38.780 maal bezocht (2014: 31.371 en 2013: 16.293)
waarbij er 81.004 pagina’s werden bekeken (2014: 68.367 en 2013: 51.035).
Dat betekent dat er gemiddeld maandelijks 3.231 bezoeken (2014: 2.614 en 2013: 1.357) waren, waarbij er gemiddeld 2,09 pagina's (2014: 2,17 2013: 3,13) bekeken werden.

Verder bleek dat 55% (2014: 61%) keek vanaf een desktop computer, 22,5% (2015: 21%) vanaf een tablet en evenveel, nl. 22,5% (2014: 18%) vanaf een smartphone.

Eigenlijk is mijn site helemaal niet geschikt om op een smartphone of tablet te bekijken. Ik zou echter niet weten waar ik de tijd vandaan moet halen om de site om te bouwen en dan heb ik het nog niet eens over de bijna 3000 al bestaande pagina’s. Die allemaal ombouwen?

Ik blijf hopen dat jullie komen omdat de inhoud je aanspreekt, niet de gebruikte technologie / uiterlijk van de site.

De gebruikte browsers zijn de volgende:

De toppen in de maanden:
Hieronder mijn zgn. "TOP"-dagen (piekdagen) en daarnaast mijn "FLOP"-dagen (daldagen) per maand:

Tijdens de absolute topdag in 2015, zondag 9 augustus, werd de pagina (bericht van donderdag 5 augustus) dat Gino & Jiri Taihuttu op het flamencofestival van Ibiza (op 15 augustus) zouden optreden goed bekeken: die dag alleen al maar liefst 279 maal.

De nr. 2 topdag, zondag 16 augustus en dus toevallig in dezelfde maand, was vrijwel zeker het gevolg van de voorstelling “La Capitana” (over de legendarische flamencodanseres Carmen Amaya) in Den Bosch, de Muzerije. Deze voorstelling werd uitgevoerd op 15 en 16 augustus en werd genomineerd voor de Fontys Entreeprijs.
Met flamencodans, zang en gitaarspel van Loïs van de Ven, Carmen Buitenhuis, Rafael Galvan Reyes ‘Falu de Cadiz’, Manon Voorwinde, Maurice Leenaars en José Adame Sanchez.

En de 3e plek wordt bezet door 18 januari met 242 bezoeken, en was bij het verschijnen van de 1e column in de winterreeks (3 columns) van flamencogitarist Onno Kramer gecombineerd met het verzenden van de 6-wekelijkse nieuwsbrief.

In 2015 waren er overigens in totaal 4 dagen met méér dan 200 bezoeken aan de site; de 4e dag was maandag 24 augustus met 204 bezoeken.

En de flopdagen (56 bezoeken op 4 juni en 4 juli) liggen aan het einde van het dansseizoen en in de zomervakantie.

De Top-15 aan meest bezochte pagina's in 2015 - behalve de homepage - ziet er als volgt uit:

En dan de vraag "waar komen al die bezoekers vandaan?".
Ook dat heeft Google voor mij bijgehouden. Met een totaal aantal landen in de wereld van rond de 200, kan ik stellen dat bezoekers van bijna 2/3e deel van alle landen op bezoek is geweest; nl. 125 landen (vorig jaar: 85 en in 2013: 67) en natúúrlijk zitten er daar ook bij (O.K.: véruit de meerderheid van...) die helemáál niet op zoek waren naar flamenco, zeker niet Nederlandstalig en dus per ongeluk terechtkwamen op mijn site.
Eigenlijk denk ik dat de Nederlandse en Belgische bezoekers bewust komen, de rest van de top-10 foto’s en filmpjes komen kijken en de overigen er per ongeluk op terechtkomt. Maar toch: grappig.

Twitter
Dit jaar heb ik 700 tweets (2014: 800 / 2013: 650) verzonden en zijn er aan het einde van het jaar 368 volgers (2014: 285, 2013: 196). Zelf volg ik nog steeds 20 anderen.
Het gaat langzaam, maar ik denk dat ik ook geen juist gebruik van Twitter maak.

Waar komen die volgers dan wel vandaan?

Opmerkelijk dat er zoveel volgers zijn vanuit Spanje. Dat zal waarschijnlijk komen omdat er heel wat tussen zitten die ik noem in een tekst en die dan opeens de site gaan volgen via Twitter. Denk ik. M.a.w.: ik word al niet veel gevolgd en diegene die me volgen vanuit de grootste groep, de Spanjaarden, doen dat waarschijnlijk eerder uit ego dan uit interesse voor de flamencoberichten / -site. Ik moet maar eens een boekje over Twitteren gaan lezen, want ik doe dat blijkbaar niet interessant genoeg.

Prijsvraag:
De prijsvraag is niet erg populair. Hij staat weliswaar al twee jaar in de Top-10 van meest bezochte pagina's, maar qua feitelijke inzenders valt het erg tegen.
Ik denk nog steeds dat ik te moeilijke vragen stel, waardoor ik het potentiële contingent aan deelnemers beperk tot mensen die meer interesse in flamenco hebben dan alleen links-stap-rechts-stap tijdens de dansles. Dus ik neem mij – alweer, want dat zei ik vorig jaar ook al – voor om dit jaar de prijsvragen makkelijker te gaan maken, want tja, ik wil wel graag mijn prijsjes kwijtraken.
Daarnaast denk ik dat de prijzen veelal niet aantrekkelijk genoeg zijn voor een groot deel van de prijsvraagbezoekers. CD’s en DVD’s wil men bijna niet meer, dus probeer ik er nu al wat vaker kaartjes voor voorstellingen en iTunes-, Google Plus- en Spotify giftacrds tussen te zetten. Verder ga ik er nu steeds een abonnement van tijdschrift Mundo Flamenco bij doen.
Ik hoop wel op begrip van deelnemers wat betreft de omvang van de prijzen. Het is een hobby-site en ik schaf zelf (zonder korting, zonder beschikbaarheidsstelling door verkopers / theaters, zonder sponsoring of iets dergelijks) de prijzen aan en geef die weg. Welke privépersoon doet dat ook in Nederland…? Vandaar dat het geen grote prijzen zijn.

Nieuwspagina's
Afgelopen jaar heb ik 652 nieuwsberichten online gezet. Een heleboel daarvan zijn er - met toestemming van de bron - vrij vertaald vanaf Spaanse sites voorzien van foto's, eveneens met toestemming. Vaak lees ik een bepaald bericht op diverse sites en maak dan een bericht vanuit mijn geheugen van hetgeen ik net gelezen heb; dat voorkomt letterlijke vertalingen. Ik heb nu eenmaal vanuit Nederland geen directe ingang tot artiesten o.i.d. om zélf nieuwsberichten te maken.

Nieuwsbrieven
Er zijn 150 geldige aanmeldingen binnengekomen in de afgelopen 3 jaar voor een abonnement op de nieuwsbrief, die overigens afgelopen jaar 9 maal verscheen. Inmiddels verstuur ik de nieuwsbrief naar 146 mailadressen: 2 (1 man en 1 vrouw) hebben zich in de afgelopen 3 jaar afgemeld, en 2 mailadressen kloppen niet meer:
- 83 vrouwen
- 61 mannen
- 1 vereniging
- 1 stichting

Deze 146 nieuwsbrieven werden als volgt verstuurd:
- 110 naar Nederland
- 15 naar België
- 7 naar Spanje
- 4 naar Duitsland
- 1 naar Zwitserland
- 1 naar Frankrijk
- 8 onbekend

Ik dank iedereen die meegewerkt heeft (m.n. dan dus de columnisten, de bezoekers die mij feedback gaven en de mensen die de prijsvraag probeerden op te lossen) aan het succes tot nu toe van de site: bedankt!