Home > Artistas > Zang > Tomas el Nitri

Tomás el Nitri

Artiestennaam:	El Nitri
Eigenlijke naam:	Tomás Vargas Suárez Ortega de la Seda
Geboren:	l4 december 1850 in Puerto de Santa Maria
Overleden:	1890

Tomás el Nitri wordt als een van de meest belangrijke zangers in de flamencohistorie gezien.

Rondom geboorte, leven en overlijden van El Nitri zijn er veel vraagtekens en twijfels. Hij is waarschijnlijk geboren op 14 december 1850 in Puerto de Santa Maria als Tomás Vargas Suárez Ortega de la Seda. Hij werd "el Nitri", "el Nitre" of "Mandanga" genoemd. Als mogelijke geboorteplaats wordt ook "Arcos de la Frontera" genoemd.
Zeker is dat hij zowel in Cádiz als tenminste 3 jaar in Alcalá de Guadaira heeft gewoond.

Het schijnt dat hij eerst danser is geweest voordat hij flamencozanger werd.

Hij stond bekend om zijn vertolkingen van de siguiriyas. Door onbekende omstandigheden ook inwonend bij-, was hij zowel leerling als neef van de beroemde Francisco Ortega "El Fillo" (soms wordt vermeld dat die zijn oom was, andere bronnen suggereren dat El Fillo de broer van zijn oma was).

De overlevering zegt dat na het overlijden van zijn oom, El Fillo, El Nitri een relatie kreeg met zijn tante, de weduwe "La Andonda", die veel jonger was dan haar overleden echtgenoot.

Tomás "El Nitri"

Hij was een exentrieke zigeuner die vaak last had van ups en downs. In tijden van depressie zong hij seguiriyas en in betere stemming zong hij vooral bulerias. Van zijn vele seguiriyas' die hij gezongen heeft zijn er maar een drie- of viertal in de overlevering bewaard gebleven.

El Nitri werd steeds weer vergeleken met een andere zanger, Sylverio Franconetti, die ook een groot seguiriyaszanger was. Hun rivaliteit was groot. Sylverio had een enorme interesse in de zang van El Nitri omdat hij de enige link was naar "El Fillo". El Nitri zei dat hij nooit in bijzijn van Franconetti gezongen heeft om op die manier te voorkomen dat die payo (niet zigeuner) Franconetti ook maar iets zou opsteken van deze zigeunerzang.

Hij minachtte de commerciële flamenco zoals die vertolkt werd in de Café Cantantes. Er waren ook grote artistieke tegenstellingen tussen de twee: daar waar "El Nitri" gespecialiseerd was in één zang; de seguiriyas", was Sylverio meer van "alle palos".

Of dat de werkelijke reden was is eigenlijk onbekend; er zijn volgelingen die vertellen dat "El Nitri" een minderwaardigheidscomplex had t.o.v. Silverio.

Er zijn nog wel meer opmerkelijke omstandigheden te melden: Sylverio had bijna familiaire banden met "El Fillo". Op enig moment is hij echter onverwacht geëmigreerd naar Zuid-Amerika en heeft daar enkele jaren gewoond. Pas na het overlijden van "El Fillo" keerde Sylverio Franconetti terug naar Spanje.
Er moeten haast wel dramatische familiaire en/of relationele problemen aan ten oorsprong hebben gelegen. Hoewel nooit bewezen werd hij ervan verdacht een broer van "El Fillo" met het mes omgebracht te hebben.

Tijdens het verblijf van Sylverio in Amerika bleef "El Nitri" aan de zijde van "El Fillo" om daar de nalatenschap van deze zangtraditie en alle persoonlijke gezangen van "El Fillo" over te nemen.

Er is maar één foto van El Nitri bekend; daarop houdt hij de aan hem toegekende "Llave de oro del cante" vast. Deze zou hem uitgereikt zijn in 1868 in de bar "El Sin Techo" in Málaga, uit handen van Manuel Pérez de Guzmán en de generaal Sánchez Mira, hoewel enig bewijs daarvoor ontbreekt.
Een ander verhaal zegt dat de uitreiking in Jerez de la Frontera heeft plaatsgevonden.

Omtrent de uitreiking van de "Llave de oro del cante" zijn er diverse versies in omloop.
Een versie zegt dat hij zijn grootste triomf bereikte in het jaar l862 omdat hij een geschenk ontving van Manuel Perez de Guzman in de vorm van de eerste "gouden sleutel van de zang" die werd toegekend in de geschiedenis van de flamenco. Zou dit juist zijn, dan heeft hij dus deze onderscheiding reeds op zijn 12e jaar ontvangen...

Een andere versie vertelt dat na een harde concurrentiestrijd met Sylverio Franconetti in het Cafe El Techo in Málaga de strijd werd beslecht in het voordeel van "El Nitri" die daarvoor de "Llave de oro del cante" ontving.
Die versie wordt weer door anderen bestreden omdat "El Nitri" alleen maar zou zingen in gezelschap van vrienden en familie en tijdens feestjes; hij had helemaal niks met wedstrijden.

Een derde versie beschrijft dat de uitreiking van deze "Llave de oro" daadwerkelijk heeft plaatsgevonden in Málaga. Deze werd toegekend door een groep van zigeuners onder leiding van Maero die jaren de beschermheer van "Nitri" was. Deze versie werd bevestigd door de dochter van Maero.

Weer een andere versie, afkomstig van een 90-jarige nicht van Tio Maero en verteld aan Antonio Mairena, beschrijft dat de "Llave de oro del cante" werd uitgereikt tijdens een festiviteit georganiseerd door de Jerezanen Manuel Molina y Juan Junquera, en dan dus waarschijnlijk in Jerez.

Hij overleed, te jong, waarschijnlijk aan tuberculose in 1890 in Calle Alamos, Barrio San Miguel, dezelfde straat waarin 10 jaar eerder Manuel Torre geboren werd)

Mail ons via: