El rincón de Jacky Westerhof

Onze vaste columniste schrijft iedere 6 weken een column. De onderwerpkeuze is vrij, maar is uiteraard wel flamenco- en Spaanse cultuur gerelateerd.

Een korte flamencobiografie van Jacky Westerhof:

Jacky Westerhof is de eigenaresse van Academia Estrella, haar eigen flamencodanschool die ze in 1995 startte in Arnhem.

Zij geeft workshops in binnen- en buitenland en treedt op met haar eigen flamencogroep Alabanza. Daarnaast verzorgt ze op verzoek ook lezingen (in Nederlands of Spaans). Ze is afgestudeerd en beëdigd tolk Spaans - Nederlands v.v.

Verder is ze werkzaam als docente bij de Stichting ArtEZ (HBO-dansacademie) in Arnhem, afdeling docentenopleiding, (voorheen-) specialisatie Flamencodans. Daarbinnen heeft ze, gedurende ruim 25 jaar, toekomstige flamencodansdocenten opgeleid.

Na haar afstuderen in 1984 aan de dansacademie te Arnhem vertrok zij als 22-jarige met een beurs van het ministerie van WVC naar Spanje. Ze heeft in Cádiz en Madrid langere tijd gewoond en flamencodanslessen genomen; zowel groepslessen als privélessen. Ze is als danseres en adviseuse betrokken geweest bij de opera producties van Carmen in Ahoy in Rotterdam, het Sportpaleis te Antwerpen en het Gelredome te Arnhem. Ook heeft ze als freelance danseres gewerkt met verschillende groepen, onder andere voor de Nederlandse televisie (Geef nooit op van Peter-Jan Rens, Tineke, Toen was geluk nog heel gewoon, Tros Triviant, Lieve Martine, en de Show van je leven), Duitse televisie (Linda de Mol) en de Spaanse televisie (Canal Sur).

In samenwerking met de zigeunerformatie het Rosenberg Trio trok ze gedurende het seizoen 2004 - 2005 door het land met een theatertour. In latere jaren bestond er een samenwerking met Roma Mirando, het Koninklijk Zigeunerorkest.

In juli / augustus 2011 danste zij (en ook haar demogroep) in de voorstelling Wat(er) beweegt als onderdeel van de kunstroute Verdronken dorpen van de Spaanse choreografe Libertad Pozo Rodríguez. In deze open lucht voorstelling (Oud Zevenaar) werd zowel flamenco als moderne dans gedanst.

~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~

Column nr. 23
Geplaatst: 21 maart 2015

Flamenco rond de kerk

door Jacky Westerhof

Behalve de Misa Flamenca zie je naar mijn beleving in Nederland niet zo vaak flamencodans in de kerk. Sterker nog, de keren dat er sprake was van flamencodans in de kerk had het altijd heel wat voeten in de aarde voordat er toestemming kwam. Dat is tenminste mijn ervaring. De aanleiding dat ik hierover mijn column wil schrijven is een bijzonder optreden dat ik binnenkort met de demonstratiegroep van mijn school heb voor de zusters en broeders van de orde van Karmelieten in Nederland.

dansen in een kerk

De eerste keer dat ik flamenco in een kerk gedanst heb, voor zo ver ik me dat nog kan herinneren, was met mijn eerste docent Juan Antonio in de Dominicuskerk in Amsterdam.
We deden het grootste gedeelte met live muziek, maar ook een zapateado die van te voren was opgenomen met gitaar en piano. Op het moment dat we de zapateado deden zaten de andere muzikanten van achter hun microfoon toe te kijken en hadden ze even pauze. Midden onder de zapateado, we waren met 4 dansers, trok iemand van de organisatie de stekker uit het stopcontact, nam het cassettedeck onder de arm en wandelde daarmee weg naar een plek waar op dat moment muziek nodig was. Mijn docent en begeleiders bleven verbijsterd achter en wij als dansers hebben de klus gewoon afgemaakt zonder muziek. Gelukkig hadden wij deze zapateado al heel vaak samen gedaan, dus dat kwam wel goed.

Zonder muziek... (op achtergrond slaat de verwondering toe)

In 2011 deed ik met de demonstratiegroep van mijn school mee aan het project van de Verdronken dorpen van de Spaanse choreografe Libertad Pozo Rodríguez. Daarin kwam flamenco, maar ook moderne dans voor en het speelde zich rondom een kerk af in de open lucht. Afgezien van die keer dat er flink wat wind stond en ik op een gegeven moment het gevoel had dat ik opsteeg toen de wind plots onder mijn rok sloeg, hadden wij heel veel mazzel met het weer. Alleen tijdens één van de laatste voorstellingen begon het te regenen.
In de voorbereidingen was ons duidelijk te kennen gegeven dat er in de kerk niet kon worden gedanst. Gelukkig mochten we van de koster de voorstelling voortzetten in de kerk. Met wat aanpassingen dansten we in het voorportaal van de kerk en eindigden we in plaats van op de dijk, vóór het altaar met het publiek in de kerkbanken. Een hele aparte gewaarwording.

Vóór de kerk...

Ook in 2011 hebben we in een kerk in Zutphen met de demonstratiegroep gedanst in het kader van de Wereld Jongerendagen die dat jaar in Madrid zouden plaatsvinden. Op het altaar kon niet gedanst worden, maar achter in de kerk was geen probleem. Bisschop Eijk was die dag ook aanwezig en aan de jongeren werden verschillende workshops aangeboden, waaronder een flamencoworkshop door mij gegeven. Ik had geen spiegel en daardoor ook geen vast front in de ruimte, maar er hing wel een kruis aan de muur dus noodgedwongen werd het in de verplaatsing niet meer naar voor en naar achter, maar van en naar het kruis.

Op zaterdag 28 maart a.s. gaan we met de demonstratiegroep optreden in Nijmegen ter ere van het eeuwfeest van de 500ste geboortedag van Teresa van Jesús. Nu zal dit de meeste Nederlanders niet veel zeggen, maar de Spanjaarden kennen haar wel en vooral onder de naam Teresa de Avila. Zij was de grondlegster van de Carmelitas Descalzas oftewel de orde van de ongeschoeide karmelietessen. Ik dacht dat die blootvoets door het leven gingen, maar met ongeschoeid wordt bedoeld dat ze geen sokken dragen, maar wel bijvoorbeeld sandalen. Dus eigenlijk met blote voeten in de schoenen.
Toen ik de naam van Santa Teresa de Jesús in Jerez bij de receptionist noemde wist hij meteen wie ik bedoelde en hij vertelde mij dat het om een orde van over het algemeen zeer belezen zusters ging. Alle Spaanse kinderen leren op school over deze heilige en haar geschriften. Het voelde al heel speciaal een optreden in een kerk, maar nu werd het extra bijzonder.

Maar laat ik bij het begin beginnen…
Meer dan een jaar geleden vond het eerste contact plaats tussen Hedwig, een danseres uit de demogroep en in het dagelijks leven werkzaam voor de katholieke kerk, en een zuster van de karmelietessen. Hedwig had een paar jaar daarvoor een peteneras met mantón gedanst in de kerk, wat ook niet zonder slag of stoot tot stand kwam en van dat optreden was een filmpje op het internet terechtgekomen.
Een van de Karmelietessen had dat filmpje gezien en was erg onder de indruk, waarop ze contact met Hedwig maakte met de vraag of dit herhaald zou kunnen worden ter ere van het eeuwfeest van Teresa de Avila. Waarop Hedwig gewapend met een laptop met opnamen van de demogroep richting klooster ging om het geheel te promoten en ja de zusters waren om.
Met als resultaat dat we a.s. zaterdag in de kerk van de karmelietessen gaan optreden voor meer dan 200 genodigden. Speciaal hiervoor is een podium gehuurd van 8 bij 6 dat vóór het altaar geplaatst zal worden. Op het altaar zelf was niet mogelijk, want daar ligt een immens groot kruis dat zoals mijn contactpersoon (zuster Hettie) al fijntjes opmerkte alle eventuele discussies uit de weg ruimt. Zij gaat overigens achter het geluid staan, er is een dagvoorzitster die ons aankondigt en zelf ga ik tussen door iets over de dansen vertellen.
De mooie indrukwekkende entourage en akoestiek doen de rest.
Wij als demonstratiegroep kijken ontzettend naar deze voorstelling uit: a.s. maandag hebben we onze laatste repetitie om de puntjes op de i te zetten. De danseressen zijn op het laatste moment nog extra onderrokken gaan passen, want we willen uiteraard wel veel, maar niet alles blootgeven.
En Hedwig… die gaat als alles goed gaat natuurlijk de peteneras met mantón doen, want daar is het uiteindelijk allemaal mee begonnen.

Aanvulling op 12 april 2015:

Inmiddels zijn we al weer een paar weken verder, is het optreden achter de rug en zijn we een hele mooie ervaring rijker. Het was even wennen aan de akoestiek, want in het begin moet je heel erg wennen aan het geluid dat meteen terug komt en de kerk was zo mooi dat je moest uitkijken dat je niet afgeleid werd. Maar het ging goed, er was een goede vloer geregeld en het publiek reageerde enthousiast. In de pauze is een deel van de groep met twee zusters in habijt op de foto gegaan. Uiteraard hadden we het eerst aan ze gevraagd en terwijl één van de zusters ons haar e-mailadres gaf omdat ze de foto ook graag wilde hebben, hoorde iemand van ons twee passerende mannen tegen elkaar zeggen: Zullen we de danseressen vragen of we met hen op de foto mogen? Nee, dat durf ik niet te vragen, zei de ander.

Demogroep Academia Estrella met de 2 zusters in habijt

Tijdens onze optredens waren er een aantal zusters zo enthousiast dat ze vanaf de stoel meeklapten en af en toe de handbewegingen meededen. Met name één zuster deed zo enthousiast mee, straalde helemaal en zwaaide naar ons tussen de dansen door. Zij zat vrij voor aan vlakbij het middenpad en bij de toegift probeerde ik haar mee te krijgen op de vloer.
Helaas durfde zij niet, ondanks alle enthousiaste aanmoedigingen van haar mede zusters.

Toen ik ’s avonds thuiskwam had ik een mail van een leerling van mijn studio die niet wist dat we die dag zouden optreden met de demogroep. Zij schreef dat ze die dag in de trein van Nijmegen naar Arnhem een aantal zusters in habijt had aangetroffen die nog heel enthousiast aan het nagenieten waren van een flamenco optreden dat ze hadden gezien. Na wat doorvragen kwam ze er achter dat het om de demogroep van Estrella ging en toen ze vertelde dat ik haar juf was, zei een van de stralende zusters dat ik haar opgehaald had om te dansen, maar dat ze dat niet had gedurfd. Ik kreeg via deze leerling heel veel groetjes en de boodschap dat ze heel erg hadden genoten!

Links van het midden, in haar donkere kledij, de stralende zuster...

We zijn nu alweer een aantal weken verder, maar er komt waarschijnlijk nog een vervolg, want vorige week kreeg Hedwig een telefoontje van de overste van de ongeschoeide Karmel. Hij was in Nijmegen bij onze optredens aanwezig en was onder de indruk, met name van onze spirit. De vraag was of we in oktober in Haarlem kunnen optreden tijdens de afsluiting van het eeuwfeest op een groot symposium in de Groene Koepelkerk.

Jacky Westerhof

REAGEER OP DE COLUMN!

~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~

Volgende column verschijnt zaterdag 2 mei 2015